Szkoda transportowa – Prawo przewozowe i Konwencja CMR
Dynamika rozwoju rynku branży transportowej powoduje, iż coraz więcej przedsiębiorstw korzysta w praktyce ze stosowanych w obrocie prawnych wzorców umów, które mają zabezpieczać własne prawa i roszczenia. Podkreślić należy, aspekt zabezpieczenia praw oraz późniejszy etap windykacji należności jest jednym z kluczowych aspektów działalności branży transportowej, w szczególności, iż powyższy problem nie został w pełni uregulowany w Prawie przewozowym i Konwencji CMR.
Dlatego też należy dostrzec, iż z jednej strony ustawodawca przewidział wyjątkowo surowe zasady odpowiedzialności cywilnoprawnej przedsiębiorstw transportowych za wyrządzone szkody w m.in. substancji przesyłki. Z drugiej strony odpowiedzialność przewoźnika za szkody transportowe odbiega od zasad przyjętych m.in. na gruncie Kodeksu cywilnego. Omówienie wszystkich aspektów związanych ze szkodą transportową jest bardzo trudnym zadaniem. Dlatego warto zwrócić uwagę na najważniejsze kwestie dotyczące problematyki wystąpienia szkody transportowej.
Podkreślić należy, iż brak znajomości przepisów prawa ww. aspekcie powoduje, iż często przedsiębiorstwa transportowe przyjmują bezzasadnie obciążenia za szkodę transportową. Jednakże wskazać należy, iż często do uznania roszczenia dochodzi bez zbadania czy osoba dochodząca roszczenia posiada do tego legitymację prawną. Należy zwrócić uwagę, iż na gruncie ustawy Prawo przewozowe i Konwencji CMR legitymację prawną do kierowania roszczeń przeciwko przewoźnikowi ma osoba uprawniona.
Kolejnym ważnym elementem determinującym odpowiedzialność przewoźnika za szkodę w przesyłce jest to kiedy szkoda transportowa powstała. Jak wynika m.in. z art. 65 Prawa przewozowego „przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania oraz za opóźnienie w przewozie przesyłki”. Innymi słowy elementem koniecznym do przypisania odpowiedzialności przewoźnikowi jest ustalenie, że szkoda powstała w trakcie transportu.
Należy wskazać, iż kolejną charakterystyczną instytucją ustawy Prawo przewozowego i Konwencji CMR jest instytucja kwotowego ograniczenia odpowiedzialności przewoźnika za powstałą szkodę. W art. 80 Prawa przewozowe wskazane zostało, iż wysokość za utratę lub ubytek przesyłki nie może przewyższać wartości, która została ustalona na podstawie np. ceny wskazanej w rachunku dostawcy lub sprzedawcy, wartości rzeczy tego samego gatunku w miejscu i czasie ich nadania. W Konwencji CMR natomiast zostało wskazane, iż w przypadku całkowitego lub częściowego zaginięcia towaru, odszkodowanie oblicza się według wartości towaru w miejscu i w okresie przyjęcia go do przewozu. Jednakże powyższe odszkodowanie nie może jednak przekraczać 8,33 jednostki rozrachunkowej za 1 kilogram brakującej wagi brutto.
Podkreślić przy tym należy, iż przepisy Prawa przewozowego oraz Konwencji CMR mają charakter w większości bezwzględnie obowiązujący. Tym samym co do zasady nie jest dopuszczalne kształtowanie zasad odpowiedzialności przewoźnika za szkodę transportową inaczej niż wynika to z ww. aktów prawnych – co jest niestety częstym przypadkiem.
Jednocześnie wskazać trzeba, iż samo ustalenie kto ponosi odpowiedzialność za powstanie szkody transportowej nie wystarcza do pozytywnego rozstrzygnięcia sporu. Należy zwrócić uwagę, iż aby uzyskać ewentualne odszkodowanie za szkodę transportową obok wykazania, że ponosi odpowiedzialność za szkodę przewoźnik, osoba uprawniona powinna wykazać również rozmiar i wartość szkody. Niestety brak znajomości reguł rządzących prawem przewozowym powoduje, że często osoby uprawnione wykazują bierność w udowadnianiu swoich racji – nie zgłaszając m.in. stosownych wniosków dowodowych.
W związku z tym warto przed zgłoszeniem szkody oraz przed wystąpieniem do sądu z powództwem w sposób wnikliwy przeanalizować swoją sytuację prawną – tak aby w jak najlepszym stopniu zabezpieczyć prawa przewoźnika lub innego podmiotu uczestniczącego w przewozie.
Wszystkich zainteresowanych problematyką prawa przewozowego, Konwencji CMR m.in. w zakresie odpowiedzialności przewoźnika i spedytora za szkody transportowe zapraszamy do współpracy. Kancelaria świadczy obsługę prawną na rzecz firm transportowych, spedycyjnych i logistycznych.
Zapraszamy do kontaktu:
