Konwencja CMR – Uszkodzenie towaru
Uszkodzenie towaru w wyniku wypadku drogowego spowodowanego przez osobę trzecią- odpowiedzialność przewoźnika – artykuł opublikowany na portalu www.etransport.pl.
Artykuł przedstawia problematykę odpowiedzialności przewoźnika podczas przewozu towaru na terytorium Polski związaną z uszkodzeniem towaru powstałego na skutek wypadku drogowego – spowodowanego wyłącznie przez osobę trzecią.
Problem uszkodzenia towaru podczas transportu jest problemem z którym większość osób uczestniczących w łańcuchu dostaw miała już styczność. W przypadku gdy do uszkodzenia towaru dochodzi na skutek kolizji samochodowej spowodowanej przez osobę trzecią część przewoźników uznaje, że nie ponoszą oni odpowiedzialności za powstałą szkodę, albowiem jest ona wynikiem działania osoby trzeciej. Jednakże z poniższym zapatrywaniem nie sposób się zgodzić.
Jak wynika z ustawy Prawo przewozowe, która ma zastosowanie do krajowych przewozów towarów przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania oraz za opóźnienie w przewozie przesyłki.
Odpowiedzialność przewoźnika stosownie do Prawa przewozowego jest odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka, wynikającą między innymi z niemożliwości czuwania osób zainteresowanych przesyłką nad działalnością przedsiębiorstwa przewozowego i prowadzonymi przez niego czynnościami transportowymi.
Przewoźnik jednak nie odpowiada za uszkodzenie przesyłki jeżeli utrata, ubytek lub uszkodzenie albo opóźnienie w przewozie przesyłki powstały z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy, nie wywołanych winą przewoźnika, z właściwości towaru albo wskutek siły wyższej.
Wśród przyczyn zwalniających przewoźnika od odpowiedzialności brak jest innej typowej przyczyny egzoneracyjnej występującej w reżimie deliktowym, jaką jest wyłączna wina osoby trzeciej, za którą dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Działania lub zaniechania osób trzecich nie zwalniają zatem przewoźnika od odpowiedzialności.
Tym samym aby przewoźnik mógł uwolnić się od odpowiedzialności z tytułu uszkodzenia przesyłki musiałby wykazać, że uszkodzenie powstało z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy. W przypadku szkód powstałych na skutek kolizji drogowych istnieje małe prawdopodobieństwo, aby szkoda powstała na skutek działań ww. podmiotów.
W związku z powyższym należy zastanowić się czy wypadek samochodowy można kwalifikować jako siłę wyższą. W doktrynie i judykaturze dominuje koncepcja obiektywna, uznająca za siłę wyższą (vis maior) wyznaczającą granicę odpowiedzialności na zasadzie ryzyka, zdarzenie zewnętrzne wobec urządzenia, z którym związana jest odpowiedzialność odszkodowawcza. Dodatkowo w literaturze przedmiotu wskazuje się, że pojęcie siły wyższej sprowadza się do wyróżnienia trzech zasadniczych kategorii zdarzeń, które mogą być uznane za siłę wyższą. Pierwszą z nich stanowią zdarzenia mające postać klęski żywiołowej wywołanej wyłącznie siłami natury określane mianem vis naturalis, wśród których wymienia się zwykle trzęsienia ziemi, powodzie, wybuchy wulkanów, katastrofalne sztormy lub opady śniegu, huragany, tornada itp. Drugi przejaw tej okoliczności to ostateczne akty i decyzje kompetentnej władzy publicznej o charakterze przymusowym, których klasycznymi przykładami są zajęcia sądowe, decyzje o kwarantannie lub likwidacji przesyłki np. ze względów sanitarnych czy ochrony środowiska, decyzje o całkowitym zamknięciu granicy lub o zamknięciu tylko dla określonych towarów. Ostatnią grupę zdarzeń określa się mianem vis armata, którymi są zaburzenia życia zbiorowego, przejawiające się w działaniach wojennych, działaniach przeciw porządkowi publicznemu, rozruchach, zaburzeniach wewnętrznych, przewrotach, buntach, strajkach, lokautach.
Tym samym uznać należy, iż szkoda powstała na skutek wypadku samochodowego nie wpisuje się w pojęcie siły wyższej. W związku z tym nie można uznać, że ww. przyczyna powstania szkody zwalnia przewoźnika z odpowiedzialności za uszkodzenie towaru.
Konkludując stwierdzić należy, iż częste działanie przewoźników wskazujące, że nie ponoszą odpowiedzialności za uszkodzony towar mogą w ostateczności doprowadzić do negatywnych skutków w majątku przewoźnika, albowiem nie zdając sobie sprawy z odpowiedzialności przewoźnik nie podejmuje żadnych czynności w zakresie ustalenia zakresu szkody oraz jej udokumentowania – co może spowodować odmowę wypłaty odszkodowania z OC sprawcy wypadku.
Zapraszamy do kontaktu:
