Prawo transportowe – rodzaj umowy transportowej

Błędne rozróżnienie charakteru umowy transportowej

W poprzedniej części poradnika Prawo transportowe cz.1 – reklamacja w transporcie została omówiona kwestia różnicy pomiędzy umową przewozu oraz umową spedycji – w tym zostały wskazane najważniejsze cechy odróżniające ww. umowy.

W tej części poradnika chcielibyśmy przybliżyć kwestię ewentualnych negatywnych skutków związanych z błędnym rozróżnieniem charakteru umowy jaka została zawarta pomiędzy stronami.

Charakter umowy transportowej

Skutki błędnego określenia lub zrozumienia przez strony charakteru danej umowy niesie za sobą dość negatywne konsekwencje prawne, albowiem może doprowadzić w ostateczności do pociągnięcia do odpowiedzialności spedytora. Dla przykładu można wskazać na następujące skutki:

  • odmienny zakres praw i obowiązków stron umowy,
  • odmienne zasady odpowiedzialności z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy,
  • brak ochrony ubezpieczeniowej w przypadku np. powstania szkody w przesyłce – standardowa polisa OCS nie pokrywa szkód związanych ze wykonaniem przewozu,
  • odmienne zasady dochodzenia roszczeń sądowych.

Obowiązki spedytora i przewoźnika

W przedmiocie odmiennego zakresu praw i obowiązków stron umowy wskazać należy, iż obowiązkiem spedytora w świetle Kodeksu Cywilnego jest wysłanie lub odbiór przesyłki lub wykonanie innych czynności związanych z jej przewozem (np. dokonanie ubezpieczenia CARGO, otwarcia procedury T1 lub innych procedur celnych).

Natomiast w przypadku, gdy przewoźnik co do zasady zobowiązany jest wyłącznie do dokonania samych czynności przewozowych uznać należy, iż występuje w roli przewoźnika. Na marginesie należy zaznaczyć, iż pojawiający się często zapis w umowach transportowych zobowiązujący przewoźnika do załadunku lub rozładunku towaru nie będzie oznaczał, że przewoźnik uznany zostanie za spedytora.

Sprawdź w czym jeszcze może Ci pomóc nasza Kancelaria – prawo transportowe.

Odpowiedzialność podmiotu za przewożony towar

Kluczowym elementem odróżniającym ww. umowy od siebie jest również element odpowiedzialności podmiotu za przewożony towar. Jak wynika z Kodeksu cywilnego:

  • spedytor ponosi odpowiedzialność za wybór przewoźnika, którym posługuje się do wykonywania umowy: Spedytor jest odpowiedzialny za przewoźników i dalszych spedytorów, którymi posługuje się przy wykonaniu zlecenia, chyba że nie ponosi winy w wyborze (art. 799 KC),
  • spedytor ponosi odpowiedzialność za szkodę w towarze w czasie od przyjęcia przesyłki aż do jej wydania przewoźnikowi lub innym podmiotom wskazanym ww. przepisie: § 1. Odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia aż do wydania przewoźnikowi, dalszemu spedytorowi, dającemu zlecenie lub osobie przez niego wskazanej, nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa spedytora (art. 801 KC).

Natomiast jak wynika z treści Kodeksu Cywilnego przewoźnik co do zasady odpowiada za towar od momentu przyjęcia towaru do czasu wydania towaru odbiorcy:

§ 1. Odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia do przewozu aż do wydania odbiorcy nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika (art. 788 KC)

Zakres czasowy odpowiedzialności

Tym samym wskazać należy, iż zakres czasowy odpowiedzialności przewoźnika i spedytora jest w zupełności rożny. W związku z powyższym w przypadku braku zrozumienia jaka umowa została zwarta z klientem, spedytor może być w błędnym przekonaniu co do braku swojej odpowiedzialności za szkody powstałe w trakcie przewozu.

Powyższe błędne rozeznanie może spowodować, że spedytor zobowiąże się do przewozu towaru, którego wartość może przewyższać kilkukrotnie majątek spedytora i w sposób nienależyty zabezpieczy swoje interesy w sytuacji powstania szkody transportowej.

Jednocześnie ustawodawca wskazał, że do postępowań reklamacyjnych wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe.

Ilość zmian oraz ich rewolucyjne znaczenie wymaga od podmiotów świadczących usługi na rynku transportowym zmiany treści regulaminów świadczenia usług, albowiem ww. przepisy mają charakter bezwzględnie obowiązujący.

Potrzebujesz pomocy w zakresie prawa transportowego? Sprawdź szczegóły i skorzystaj z usług naszej Kancelarii:

Zobacz także
Potrzebujesz pomocy? Zadzwoń: +48 507 039 346, +48 694 281 190