Szkoda transportowa – awaria samochodu

Czy awaria samochodu zwalnia przewoźnika z odpowiedzialności w transporcie międzynarodowym?

Awaria samochodu należącego do przewoźnika podczas wykonywania czynności transportowych jest jedną z najczęściej powoływanych okoliczności niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez przewoźnika.

Zazwyczaj awaria pojazdu oznacza dla stron umowy przewozu, że dostarczenie towaru nastąpi po umówionym terminie – co powoduje opóźnienie w przewozie. Konsekwencją powyższego jest nałożenie na przewoźnika przez zleceniodawcę kar umownych lub też wstrzymywanie płatności za transport. Natomiast przewoźnik oświadcza, że nie miał wpływu na opóźnienie, gdyż powstało wskutek awarii samochodu.

Opisane powyżej problemy często wpływają negatywnie na dalszą współpracę stron. Dlatego warto odpowiedzieć na pytanie czy w transporcie międzynarodowym wystąpienie awarii w samochodzie przewoźnika zwalnia przewoźnika z odpowiedzialności za nienależyte wykonanie zobowiązania.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZEWOŹNIKA W ŚWIETLE KONWENCJI CMR

Podkreślić należy, iż w przypadku międzynarodowego przewozu drogowego towarów zastosowanie w pełni znajdzie Konwencja CMR, która w art. 17 ust. 1 stanowi, że: przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru lub za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru a jego wydaniem, jak również za opóźnienie dostawy.

Co ważniejsze, jak wynika z art. 17 ust. 3 Konwencji CMR: Przewoźnik nie może powoływać się dla zwolnienia się od odpowiedzialności ani na wady pojazdu, którym się posługuje dla wykonania przewozu, ani na winę osoby lub pracowników osoby, u której pojazd wynajął.

Wady pojazdu o których mowa ww. artykule to zarówno wady, które mają wpływ bezpośrednio na szkodę tj. użycie zanieczyszczonego środka transportu, który spowodował zanieczyszczenie towaru, jak i wady pośrednie np. powstałe na skutek wypadku drogowego.

Doktryna prawa oraz judykatura wskazuje, że odpowiedzialność przewoźnika ww. zakresie ma charakter absolutny. Tym samym w sporze przewoźnik co do zasady nie może powoływać się, w celu uniknięcia odpowiedzialności, na ewentualne wady pojazdu. Jak wskazuje dodatkowo doktryna prawa: Generalnie przyjmuje się, że surowa odpowiedzialność przewoźnika dotyczy wszystkich części pojazdu, niezależnie od funkcji, jakie spełniają. Chodzi przy tym nie tylko o części składowe pojazdu, które zapewniają sam ruch pojazdu, ale również inne funkcje, w szczególności zabezpieczenie towaru. Nie ma znaczenia pomocniczy charakter danej części, materiał, z którego dana część jest wykonana, fakt, że wada miała charakter fabryczny, okoliczność z jakimi trudnościami wiąże się wymiana danego podzespołu (Krzysztof Wesołowski. Umowa międzynarodowego przewozu drogowego towarów na podstawie CMR).

CZY ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ UWOLNIENIA SIĘ PRZEWOŹNIKA OD ODPOWIEDZIALNOŚCI?

Odpowiedź na powyższe pytanie nie jest jednoznaczna. Należy wskazać, iż Konwencja CMR nie wyłącza możliwości powoływania się przez przewoźnika na przesłanki zwalniające, w celu udowodnienia, że wada pojazdu, która spowodowała powstanie szkody była konsekwencją zdarzenia którego nie można było unikną lub zapobiec skutkom wywołanym przez to zdarzenie. Na powyższą możliwość zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 listopada 2007 r. (sygn. akt: III CSK 150/07), który stwierdził: Zastosowanie art. 17 ust. 3 Konwencji CMR jest wyłączone jedynie w razie uszkodzenia opony, które zostało spowodowane takimi zewnętrznymi okolicznościami, które nie mieszczą się w sferze zdarzeń skutkujących odpowiedzialnością przewoźnika. Takie okoliczności mogą być wówczas uznawane za wyłączające odpowiedzialność przewoźnika z mocy art. 17 ust. 2 Konwencji CMR.

Jednakże podkreślić należy, iż możliwość zwolnienia się przewoźnika od odpowiedzialności wymaga podjęcia przez przewoźnika szeregu czynności, w tym zgromadzenia odpowiedniego materiału dowodowego w celu wykazania, że do awarii pojazdu doszło z przyczyn zewnętrznych. Natomiast samo podniesienie ww. zarzutu jest niewystarczające, albowiem to przewoźnik jest zobowiązany do wykazania ewentualnych przyczyn zwalniających go od odpowiedzialności.

Podsumowanie

Problematyka odpowiedzialności przewoźnika za uszkodzenie towaru lub opóźnienie w przewozie międzynarodowym jest problematyką skomplikowaną. W większości przypadków przewoźnik nie będzie mógł powoływać się na zwolnienie z odpowiedzialności, albowiem wada pojazdu nie powstanie z przyczyn zewnętrznych, których nie można byłoby uniknąć. Należy wskazać, iż przewoźnik jako profesjonalista winien dbać o swoją flotę samochodową oraz przewidywać, że dana część samochodu może szybciej się zużyć niż wynika to z doświadczenia lub też zapewnień producenta. Dodatkowo odpowiedzialność przewoźnika jest niezależna od winy wynajmującego pojazd (również leasingodawcy) w zakresie kontroli i utrzymania pojazdu.

Zapraszamy do kontaktu:

Zobacz także
Potrzebujesz pomocy? Zadzwoń: +48 507 039 346, +48 694 281 190