Prawo przewozowe – Konwencja CMR – kara pieniężna

Czy kara pieniężna nałożona przez ITD za naruszenie przepisów ustawy o transporcie drogowym ulega przedawnieniu?

Zgodnie z art. 92a ustawy o transporcie drogowym Podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego, podlega karze pieniężnej w wysokości od 50 złotych do 10 000 złotych za każde naruszenie. Dotyczy to zarówno podmiotów świadczących usługi na podstawie ustawy Prawo przewozowe, jak I Konwencji CMR.

Kary nakładane są w drodze decyzji administracyjnych, a więc postępowanie w przedmiocie ich nałożenia toczy się na podstawie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Wydana przez organ I instancji decyzja o nałożeniu kary pieniężnej jest nieostateczna i stosownie do przepisów kodeksu postępowania administracyjnego służy od niej odwołanie do organu wyższej instancji. Po wyczerpaniu środków odwoławczych decyzja, od której nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, jest ostateczna.

Zgodnie z art. 94 ust. 2 TransDrogU w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o nałożeniu kary pieniężnej stała się wykonalna, kara pieniężna powinna być uiszczona na właściwy rachunek bankowy.

Problem w tym, że właściwe organy upoważnione do ściągania ww. należności w trybie egzekucyjnym przez wiele lat nie podejmują żadnych czynności w sprawie. Dlatego też pojawia się pytanie czy kara pieniężna nałożona przez ITD za naruszenie przepisów ustawy o transporcie drogowym ulega przedawnieniu – w sytuacji, gdy organy nie podejmują żadnych czynności zmierzających do wyegzekwowania należności.

Na tak postawione pytanie należy odpowiedzieć, iż wszystko jest zależne kiedy decyzja nakładająca karę pieniężną została wydana.

Artykuł 93 ust. 7 ustawy o transporcie drogowym wyłącza stosowanie do kar pieniężnych przewidzianych komentowaną ustawą przepisów ustawy z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Jest to odstępstwo od reguły wynikającej z art. 2 § 1 OrdPU, zgodnie z którym przepisy Ordynacji podatkowej stosuje się m.in. do niepodatkowych należności budżetu państwa, do których należy zaliczyć kary pieniężne nakładane z tytułu naruszenia obowiązków lub warunków przewozu drogowego.

Powyższe oznacza, iż od dnia wejścia w życie art. 93 ust. 7 o brzmieniu wskazanym powyżej tj. Od dnia 31 grudnia 2010 r. kara pieniężna nałożona przez ITD za naruszenie przepisów ustawy o transporcie drogowym nie ulega przedawnieniu. Tym samym podniesienie zarzutu przedawnienia w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego nie spowoduje umorzenia egzekucji.

Przedstawiony powyżej pogląd wzmacnia również orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego:

• Wprawdzie należałoby przychylić się do wyrażonego przez Sąd I instancji poglądu, że w demokratycznym państwie nie powinno dochodzić do takich sytuacji, w których niektóre zobowiązania, z uwagi na brak regulacji prawnych, nie ulegają przedawnieniu, niemniej jednak wypada zauważyć, iż dopóki to nie zostanie unormowane, to wszelkie wypowiedzi w tym zakresie mają charakter jedynie postulatywny (de lege ferenda),
• Trybunał Konstytucyjny, wypowiadając się w tym zakresie, wielokrotnie wskazywał, że wprowadzenie do systemu prawnego instytucji przedawnienia zobowiązań, z uwagi na brak konstytucyjnej regulacji tej problematyki, jak również nadanie jej konkretnego kształtu, w tym określenia terminu przedawnienia, pozostaje w sferze uznania ustawodawcy (v. wyrok TK z dnia 23 maja 2005 r., sygn. akt SK 44/04, OTK ZU nr 5/A/2005, poz. 52; postanowienie TK z dnia 7 września 2009 r., sygn. akt Ts 389/08, OTK-B 2009/5/431; wyrok TK z dnia 17 lipca 2012 r., sygn. akt P 30/11, OTK-A 2012/7/81, Dz.U.2012/848),

Tym samym Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że regulacja ustawy o transporcie drogowym wyklucza więc możliwość stosowania przepisów ordynacji podatkowej w postępowaniu w zakresie kar pieniężnych, a w konsekwencji również przepisów regulujących przedawnienie zobowiązań podatkowych.

W związku z powyższym uznać należy, iż w chwili obecnej nie ma przepisu, który regulowałby problematykę przedawnienia kar pieniężnych nakładanych przez ITD.

Zapraszamy do kontaktu: